Espunt in 2018
29 december 2018
Light Verse
Kip ik heb je
Lees het hier.
23 december 2018
Praatje
Kerstmis, wat is het eigenlijk?
De kerken staan leeg. En zelfs tijdens de hoogfeesten van Kerstmis, Pasen en Pinksteren hoeven er geen extra klapstoeltjes meer bijgeplaatst te worden. Een zingevingsverhaal van vele duizenden jaren verdampt waar we bij staan. Erger nog, zelfs daar staan we niet meer bij. En al helemaal niet bij stil. Espunt begrijpt de tijdgeest maar hij vraagt zich ook af welk verhaal we er voor terug krijgen. Op dit moment wordt al duidelijk dat we niet zonder een verhaal kunnen. Een verhaal waarin we kunnen geloven, vechtend met onze twijfels die nooit zullen verdwijnen. Die nooit mogen verdwijnen.
Als opa en oma van jonge kinderen, tevens meewerkend voorwerp, krijg je zo nu en dan een bonus voor goed gedrag. Dat houdt je op de been. Enkele dagen geleden was de bonus een kerstviering met kerstspel. Jan van zes had een belangrijke bijrol, Lieke van drie moet nog even wachten. Volgend jaar zal ze de Barbarakerk in Bunnik versteld doen staan.
Het kerstspel speelde zich af op het priesterkoor. De kerk zat weer eens vol. Met een enthousiaste en zeer luidruchtige ouders, grootouders en andere bewonderaars. Eén van de leerkrachten droeg een kroontje en een rode tabberd die enkele weken eerder bij een ander feest goede diensten had bewezen. Hij speelde (ogenschijnlijk moeiteloos) een wat chagrijnige koning die antwoord wilde op de vraag: waar gaat het over met Kerstmis? Een goeie vraag waar het merendeel van de vaderlandse kerstvierders waarschijnlijk het antwoord op schuldig zal blijven.
De kinderen van de verschillende groepen kwamen telkens met een eigen antwoord waar de koning al maar chagrijniger van werd. Dat uitte hij ook naar zijn rumoerige toehoorders maar het was zo’n kabaal in de kerk dat waarschijnlijk niemand zijn gemopper ook heeft gehoord. Overigens had dat geen enkele invloed op het spel, noch op de waardering van het publiek.
Lees hier verder.
14 december 2018
Praatje
Een kleine ode aan Cor Bruijn, de schepper van Sil de Strandjutter
Het onnavolgbare lot zette mij op een spoor dat ik meer dan vijftig jaar geleden uit het oog was verloren. Het spoor van schrijver Cor Bruijn en zijn droevige held Sil, ook wel bekend als De Strandjutter. Lees wat het spoor terug me uiteindelijk opleverde.
Ik mag er niet vanuit gaan dat de naam Cor Bruijn nog veel bellen doet rinkelen bij mijn lezers. Daarom eerst maar even zijn vermelding op Wikipedia. Die luidt als volgt:
“Cornelis Pieter (Cor) Bruijn (Wormerveer, 17 mei 1883 – Hilversum, 16 november 1978) was een Nederlandse schrijver van voornamelijk streekromans en kinderboeken. Zijn bekendste boek is Sil de Strandjutter, dat verscheen in 1940. Het boek is door Willy van Hemert bewerkt tot een tv-serie, die in 1976 werd uitgezonden door de NCRV.”
We voegen daaraan toe dat Cor Bruijn op de eerste plaats een bevlogen en vernieuwende onderwijsman was die past in het rijtje Jan Ligthart, Theo Thijssen en Kees Boeke.
Cor Bruijn hoort bij mijn jeugd in Hilversum. Niet eens zo heel dominant maar misschien juist daarom wel boeiend. Ik moet eerlijk toegeven dat er in de afgelopen halve eeuw dagen voorbij zijn gegaan dat ik niet aan Cor Bruijn dacht. Maar via een omweg dook hij toch ineens weer op in het schrijfbrein. Dat gebeurde toen ik met de vrijwilligers van de kringloopwinkel in Nootdorp, waar ik al weer enige tijd voorzitter van ben, door het strandjuttersmuseum op Texel liep. Een uitje, bij gelegenheid van het twintigjarig bestaan van onze winkel. En zeg nu zelf, strandjutten en kringlopen, dat heeft wel wat met elkaar. En een beetje aandacht voor het verleden past natuurlijk ook wel bij de oprechte kringloper. Hoe dan ook, de ervaringen op Texel kregen kort daarna extra brandstof toen ik bij het opruimen van oude knipsels, volstrekt bij toeval, een recensie uit De Elsevier tegenkwam van een boek van Margreet Bruijn, dochter van Cor, getiteld: De man achter Sil. Een biografie, verschenen in 1984 bij uitgeverij Leopold. In de tijd dat de biografie nog een tamelijk obscuur genre was. Ik kon een tweedehands versie op de kop tikken. Toen nog Sil zelf. En zie hierna het resultaat.
Lees hier verder.
29 november 2018
Kort verhaal
De Sint en het geheim van de Eenoor
Je wil niet weten wat de Sint op een bijna normale, doordeweekse dag in Voorschoten allemaal kan meemaken. Voor Voorschoten mag ook een andere locatie worden ingevuld.
Ik zat wat verweesd in een oude, klassieke fauteuil naast de ingang van de Jumbo. Het was vijf uur en het was mooi geweest. Terug naar Nootdorp, terug op aarde. Er was serieus en hard gewerkt. De hele middag hadden wij de jeugd van Voorschoten verblijd met presentjes. Want Sint Nicolaas komt nooit met lege handen, en al helemaal niet in een toch wat behoeftige omgeving als Voorschoten. Ik zat daar wat verlaten te mijmeren in die mooie, klassieke fauteuil naast de ingang van de Jumbo en tegenover de ingang van de dierenspeciaalzaak. De Pieten waren verdwenen. Er was een probleem. Zo nu en dan richtte ik even het vermoeide hoofd op en groette welwillend een passerend moedertje met nog wat laatste boodschappen dat mij zorgelijk toeknikte, niet goed wetend hoe te reageren op mijn toch wat desolate toestand.
Lees hier verder.
19 november 2018
Praatje
Ramen Open
Een terugblik op een episode uit mijn leven waar ik liever over zwijg. Maar schrijven en zwijgen gaat slecht samen. Ooit, in 1966, maakte ik deel uit van de Diescommissie van de Utrechtse studentenvereniging Veritas. Beter laat dan nooit toch nog een paar flarden uit die wonderlijke tijd met die wonderlijke tijdgeest. Terug naar de happening. Terug naar de jaren zestig!
In 1965 bereikte mijn Veritijnse carrière een voorlopig hoogtepunt. De gemeenschap van Veritijnen en Veritijnsen gaf te kennen het zeer op prijs te stellen als ik de organisatie van de Veritas Dies in 1966 op me wilde nemen. De verjaardag van onze vereniging, die met beperkte middelen maar wel op de meest creatieve wijze uitgesmeerd diende te worden tot een feestweek. In dit geval geval de week van 23 mei 1966. De 77ste dies natalis van het Collegium Studiosorum Veritas te Utrecht.Weigeren, afzien, verstoppen, het was allemaal geen optie. Zelfs het argument dat ik nu toch eens serieus aan de gang moest met mijn kandidaatsexamen, maakte nauwelijks indruk. Er werd een beroep op me gedaan en ik voelde dat ik er als derdejaars klaar voor was. Derdejaars Veritijn wel te verstaan wat niet noodzakelijkerwijs inhield dat ik ook met mijn studie op dit niveau zat. Maar voor het organiseren van een mooi feest hoef je geen wis- en natuurkunde gestudeerd te hebben. Dat vraagt om een flinke hoeveelheid studentikoos zelfvertrouwen en enig gezag binnen de eigen stam.
Lees hier verder.
14 november 2018
Column Nootdorp Nu
Poen
We gaan terug naar de beeldschermvrije jaren vijftig. Nog geen tv te zien Het vermaak kwam uit de radio. En we hadden natuurlijk Sinterklaas, want de Goedheiligman gaat weliswaar met zijn tijd mee, maar als fenomeen is hij volstrekt ongevoelig voor de grillen van de tijd.
Kijk hier.
5 november 2018
Light Verse
De Dood en de Vrek
Een vertraagd Halloweengedichtje. Een beetje wrang maar toch ook ter lering ende vermaak.
Kijk hier.
3 november 2018
Afbeeldingen
Paddenstoelen 2018
In de Fotogalerij staan paddenstoelen die ik in 2018 heb gefotografeerd. De oogst was dit jaar matig. Te droog.
Kijk hier.
15 oktober 2018
Column Nootdorp Nu
Aλληλεγγύη μηδέν (Solidariteit nul)
Column in de oktobereditie van Nootdorp Nu over het gebrek aan horizontale en verticale solidariteit.
Lees hier verder
9 oktober 2018
Gedicht
15 oktober 2018
Een herfstsonate, een herfstsonnet.
Ga naar gedicht.
.
9 oktober 2018
Kerstverhaal
Een hoogpolige kerstboodschap
Een kort kerstverhaal met schapen in de hoofdrol.
Het is hoogst ongewoon dat een schaap als eerste een nieuwe komeet ontdekt. Maar je moet maar zo denken, als het wel gewoon was dat schapen nieuwe kometen ontdekken had ik er verder geen woord aan vuil gemaakt. En ik had jullie er zeker niet mee lastiggevallen.
Maar volslagen idioot is het toch ook weer niet. Sterker nog, het is eigenlijk vreemd dat het niet vaker gebeurt. Hoewel, misschien gebeurt het wel vaker, maar hebben wij er geen weet van. Schapen zijn nogal op zichzelf. Dat merk je al als je in de buurt komt. Dan stuiven ze weg. Ze zijn het liefst onder elkaar. Onderling wordt er heel wat afgemekkerd. Over van alles. Meestal over het eten dat niet deugt. Dan moeten ze weer te ver lopen voor wat groen, dan is de hei weer te hoog zodat de uiers gaan schrijnen. Het is niet gauw goed. Over de kwaliteit van de wol wordt ook heel wat afgemekkerd. Dat begint meestal als ze terug zijn in de schaapskooi. ’s Middags om een uur of vier. Dan hoeven ze even niet op die rothonden te letten en op die vage figuur met dat fluitje. Die herder. En ja, dan gaan ze zich vervelen. En we weten allemaal dat een schaap dat zich verveelt, gaat mekkeren over de wol. Ze zijn op dat punt erg onzeker. Een schaap denkt al gauw dat de wol van de buren witter is. Dat is heel slecht voor het zelfbeeld. Daarom is het psychologisch verstandig in een kudde ook wat zwarte schapen op te nemen. Daar kunnen ze zich heerlijk tegen afzetten. De zwarte schapen hebben er verder geen last van. Die weten niet beter dan dat ze ook wit zijn. Dat zit namelijk in de genen van een schaap. Zwart-wit tegenstellingen kom je bij schapen niet tegen. Wel wit-wit. Niet helemaal wit heet bij schapen nit. Bij schapen komen geen zwart-wit conflicten voor, maar des te meer nitwit-discussies.
Lees hier verder.
8 oktober 2018
Oostland Literair
Kinderboekenweek 2018
Het waren drukke tijden voor het schrijverscollectief Oostland Literair. In het kader van de Kinderboekenweek 2018 werd een nieuwe verhalenbundel van dit illustere gezelschap gepresenteerd.
Oostland Literair beoogt collectief schrijfplezier en individueel leesgenoegen. De boekenweek blijkt al enige jaren een nuttige prikkel om het collectief tot grootse daden te bewegen. Ook dit jaar kregen we de gekroonde pennen weer de zelfde kant op: richting Kinderboekenweek. Na een ruime aanloop, onvermijdelijk met zoveel diversiteit in de gelederen, kon op 2 oktober in de gymzaal van Jenaplanschool De Kwakel in Berkel en Rodenrijs de nieuwe bundel met verhalen voor onze jongeren aan de doelgroep worden getoond. Al eerder hadden we flink aan de weg getimmerd in de regionale media en tijdens De Verbeelding, het jaarlijkse cultuurweekend van Pijnacker-Nootdorp.
Lees hier verder.
22 september 2018
Praatje
Mens en Nevelvlek
Een klein stukje historie van Espunt tegen de achtergrond van de fabelachtige ontwikkelingen die de astronomie en de kosmologie de afgelopen eeuw hebben doorgemaakt.
Vroeg in de jaren vijftig raakte ik in de greep van de bovenwereld. Twee boeken en enkele radioprogramma’s openden vergezichten, maar dan ook echt ver. Het heelal, de wereldruimte, het universum, het waren woorden die me ontzag inboezemden. Mijn bewondering voor de wetenschappers die zich niet lieten afschrikken door de onbereikbaarheid van hun studieobjecten en stapje voor stapje tipjes van de onmetelijke sluier wisten op te lichten, was navenant. De Sterrenwereld in een Notedop van de HBS-docent J.C. Alders was in die periode mijn bijbel. Enige tijd daarna werd ik verblijd met een boek van een echte, befaamde Engelse astronoom: Sir James Jeans: Het Heelal. Zijn bouw en zijn vraagstukken, waarvan de Engelse versie al in 1930 was verschenen. Dat was de tijd dat de eerste grote discussies over het ontstaan en de evolutie van het heelal min of meer waren beslecht. De tijd ook dat de zogenaamde nevelvlekken van Messier tot leven begonnen te komen. Later meer daarover. Sleutelfiguren in de vroege beschouwingen over het ontstaan en de evolutie van het heelal waren onder meer Einstein, Friedmann, Lemaȋtre en Hubble. Jeans kwam tweedehands bij De Boekenwurm aan de Groest in Hilversum vandaan.
Lees hier verder.
21 september 1998, opname door de Europese sterrenwacht in Chili van de grote spiraalnevel NGC 1232. Het rode centrum wordt bevolkt door oude sterren met een relatief lage temperatuur. De blauwe spiraalarmen ontlenen hun kleur aan de overheersend jonge, hete sterren en aan de talrijke stervormende gaswolken.
6 september 2018
Praatje
Een reus is ook maar een mens
Een beschouwing over het fenomeen reus in onze cultuur. Aanleiding was het grote reuzenavontuur in Leeuwarden in augustus van dit jaar. De reus verdient aandacht. In dit verhaal wordt hij aan alle kanten besnuffeld.
In Leeuwarden kwam deze zomer een reus boven water, gehuld in een duikerspak. Dat was wel even schrikken. Het was er duidelijk eentje van de buitencategorie. Acht meter. Hij stond niet zomaar, een, twee, drie op het droge. Zoals bij veel reuzen moest ook deze reus een handje geholpen worden. Met een hijskraan. Hij zocht zijn dochtertje. Waarom in Leeuwarden? Wel, de reus van deze tijd let op de kleintjes, behalve op zijn dochtertje. Want het leven van de reus is duur. Leeuwarden bood het meeste. Daar konden ze wapperen met de Europese sterrenvlag: culturele hoofdstad van Europa. En daar kwam bij dat Amsterdam zijn toeristen wil spreiden over “the Extended Amsterdam Region”. Dan is 1 + 1 al gauw meer dan 2. Was het dan doorgestoken kaart dat de reus zijn dochtertje in Leeuwarden zocht? Wie ben ik om het verdriet van een gigant in twijfel te trekken? Maar van de andere kant: ze hebben ook zo hun streken en de ene reus is de andere niet.
Lees hier verder.
25 augustus 2018
Sprookje
Het bijzondere verhaal van Bla en Schrankelhei
Lang leefden de Blaren en de Schrankelheimers volkomen langs elkaar heen. En we weten sinds Darwin dat er dan groeiende verschillen gaan ontstaan. Het was uiteindelijk de losborstige heidekoningin Eida die ingreep om erger te voorkomen.
Het was de eerste volle maan na het vertrek van de Grote Hemeljager. Het gruutmaal was genuttigd. Gruutpap met brokken. Net genoeg voor de hele groep. Deze dorre streken verdroegen geen overdaad. Ja, morgen, dan was er bout. Dat zou je overdaad kunnen noemen. Maar zo beleefde men het niet. Het was eerder een offer. Een overlevingsoffer, hoe vreemd dat misschien ook klinkt. Het zou vele weken misschien wel maanden duren eer de voorraden weer op peil waren.
Nu waren de bewoners van Bla en Schrankelhei op weg naar de Rode Splijtsteen. De Blaren kwamen vanuit het oosten, de Schrankelheimers uit het zuidwesten. Zij liepen op Gruutaovent (Gruutavond) ieder langs hun eigen pad. Een smal pad, in hoge mate overwoekerd. Een pad dat slechts eens per jaar wordt betreden, is een makkelijke prooi voor overstekend gewas. Zowel de Blaren als de Schrankelheimers hadden wolfshonden bij zich. Als bescherming. De nachtheide was nu eenmaal niet erg gastvrij. En om te helpen bij het bewandelen van de juiste weg. De edele dieren hadden geen moeite de route van voorgaande jaren terug te vinden.
Lees hier verder.
20 augustus 2018
Praatje
Bullshit Jobs
David Graeber schreef een onheilspellend boek. Heel veel banen stellen niks voor. Espunt laat ook zijn eigen banencaroussel meedraaien in dit opmerkelijke betoog.
De Amerikaanse antropoloog David Graeber, een wetenschapper met een zeer linkse, zeg maar anarchistische signatuur, heeft mij geprikkeld. Hij lanceerde onlangs (mei 2018) een boekwerk met de provocerende titel: Bullshit Jobs. Een vervolg op zijn essay uit 2013 waarin hij duidelijk probeerde te maken dat driekwart van onze banen niets voorstelt. Dat is nogal wat. En dat in een tijd dat een kwart van de bevolking (het resterende kwart?) met een burn-out worstelt of die probeert te voorkomen! Een burn-out is al niet leuk, maar als je ook nog moet vrezen dat die het resultaat is van een bullshit job, dan wordt het scenario wel erg somber. Of, nog erger, zorgen de bullshit banen voor al die burnouts? Mijn moeder zij altijd: van hard werken is nooit iemand dood gegaan. Maar dat geldt misschien niet voor het harde werken dat als nutteloos wordt ervaren.
Graebers boek zorgde in ieder geval voor de nodige opwinding.
Lees hier verder.
18 augustus 2018
Praatje
Man, vrouw, maatschappij
Espunt laat zijn gedachten gaan over de gelijkheid van man en vrouw. Aanleiding was het betoog van een verongelijkte vrouw die zich ergerde aan het feit dat mannen van het kaliber Einstein steevast met hun achternaam worden aangeduid, terwijl dat bij vrouwen nooit het geval is. Daar staat altijd iets voor. Het is nooit Curie, altijd Madame Curie. Zo!
‘Waarom altijd Marie Curie? Of nog erger: Madam Curie? Waarom niet gewoon Curie, dat doen we bij beroemde mannen toch ook!’ Onlangs hoorde ik een feministe beweren dat het toch te gek voor woorden is dat beroemde mannen bijna altijd bij hun achternaam worden genoemd, terwijl dat bij vrouwen niet het geval is. We hebben het wel over Drees, maar niet over Klompé. Het is altijd Marga Klompé. En Halsema wordt steevast samen met haar voornaam Femke genoemd, misschien wel, nog erger, om verwarring met Frans Halsema te voorkomen. Lennon & McCartney versus Betje Wolff en Aagje Deken. Picasso, Einstein, Newton, ze hebben geen voornaam nodig. Darwin ook niet. De meesten van ons kennen die voornaam zelfs niet. Maar, waarom dan wel altijd Marie Curie, aldus de verontwaardigde dame.
Lees hier verder.
4 augustus 2018
Praatje
Ik schrijf deze brief voor mijn vader die ...
Espunt laat zijn gedachten gaan over het vaderschap.
De Kersteditie van De Groene Amsterdammer was in 2013 jaar geheel gewijd aan de vaderfiguur in onze samenleving. Qualitate qua ben ik geïnteresseerd in deze Ridder van de Droevige, zeg maar gerust Hopeloze Figuur. Want laten we eerlijk zijn, als het gaat over de vaderfiguur dan gaat het in de meeste gevallen om het ontbreken ervan. Hoe is dat zo gekomen? Is het erg? Wat zijn de gevolgen? Moeten we iets doen? Ons mannen? Zij vrouwen? Wij samen? Moeten we veranderen of zijn we misschien al te zeer veranderd? Ook ik heb bij tijd en wijle zo mijn gedachten gevormd over dit thema. Hierna een poging om wat van die gedachten op een rij te zetten. We starten bij De Groene Amsterdammer uit 2013 en we sluiten af met Kees van Kooten in 2007. Dit klinkt chaotisch en dat is het ook. Maar soms kan ook uit chaos nog wat ordelijks ontstaan. Als je er maar genoeg energie in stopt.
Lees hier verder.
Kleinzoon Jan, hier zes jaar, vernoemd naar zijn overgrootvader.
3 augustus 2018
Aeterna Veritas
Op 26 mei 2018 verscheen een uitgebreide geschiedschrijving van de Utrechtse studentenvereniging Veritas. In de aanloop naar dit evenement interviewde ik de auteur, de Nijmeegse historicus Cees Willemsen.
In 1889 richtten een groepje katholieke studenten in Utrecht een eigen studentenvereniging op die na enige aanloopperikelen de naam Collegium Studiosorum Veritas kreeg. Op 26 mei 2018 verscheen een vuistdik boek onder de titel Aeterna Veritas en met als ondertitel: Studentenvereniging Veritas tussen Rome en Utrecht, 1889-2014.
Auteur van de omvangrijke geschiedschrijving was de Nijmeegse historicus Cees Willemsen. Voorafgaand aan de presentatie zocht ik hem op 26 maart 2018 op in zijn 'werkwinkel' aan de kade in Nijmegen voor een interview. Het verscheen in de Reünisten Vox, het blad voor Veritasreünisten.
Lees hier verder
24 juli 2018
Praatje
Veritas roept Delft tot de orde
Stijgende zorg over toenemend materialisme brengt de RK Studentenvereniging Veritas uit Utrecht ertoe om richting Delft af te reizen, de vaderlandse bron van al het kwaad, en haar zustervereniging Sanctus Virgilius op haar plichten te wijzen. Een gedenkwaardig evenement waar ik in 2015 bij toeval op stootte.
Op 28 november 1952 trekt de Utrechtse studentenvereniging Veritas massaal op richting Delft. Aanleiding is het toenemende materialisme dat naar het Utrechtse inzicht vol overtuiging wordt verspreid vanuit Delft met zijn Technische Hogeschool. De actie richt zich in eerste instantie op Sanctus Virgilius, de katholieke zustervereniging van Veritas.
In de Carmina Burana, het reünistenblad van Virgiel, wordt in 2015 terloops gewag gemaakt van deze voor Delft zo dreigende gebeurtenis. Ik kreeg het bericht bij toeval onder oge en meende dat het belangrijk was het hele verhaal te vertellen. Ik deed dat in eerste instantie in de Reünisten Vox van Veritas. Het bleekin schot in de roos want vervolgens wilde Virgiel het maar wat graag in haar reünistenblad publiceren. Het resultaat vindt u hier:
Lees hier verder.
17 juli 2018
Praatje
Sil en al het andere
Espunt kijkt op terug op zijn weekend van 15 juli.
Er gebeurde van alles, maar wat had het allemaal te betekenen? Sil de Strandjutter? Tsaar Nicolaas II?
Als ik deze woorden noteer is het maandag 16 juli 2018, 14.10 uur. De dag na de WK-finale en nog heel veel meer, twee dagen na ons eerste bezoek aan de kofferbakverkoop langs het Apeldoorns Kanaal en nog heel veel meer. Het is warm, gisteren was het warm en eergisteren was het niet veel koeler. Er is deze maand nog geen spatje regen gevallen. Hier onder de bomen van ons parkje is het goed uit te houden maar dat heeft alles te maken met bomen die nog goed in hun blad zitten. Hoelang houden de bomen het nog vol? Hoe diep moeten ze hier op de Veluwe gaan om grondwater te bereiken?
Lees hier verder.
13 juli 2018
Kort verhaal
Gele klodder
Er duikt iets op in de toendra. De gevolgen zijn opmerkelijk zo niet catastrofaal. Een dystopie?.
Was het een wezen? Was het een ding? Een beest? Niemand die het wist. Op een dag was het er. Breaking news. Misschien was het er al heel lang zonder dat iemand het had opgemerkt. En dat zou natuurlijk zo maar kunnen.
Was het aards? Was het buitenaards? Uit ons eigen zonnestelsel? Of van veel verder weg? Niemand wist het. En als iemand het wist, hield die iemand zich stil.
Was het iets primitiefs? Iets doms? Of was het intelligent? Hoe kom je daar achter?
En als het intelligent was, waar het op leek, wat kwam het dan doen? Ons helpen? Ons bedreigen? Vriendschap sluiten? De oorlog verklaren? Iets eisen? Iets aanbieden? Of had het niets met ons op? Was het niet geïnteresseerd in contact. Niemand die het wist.
Lees hier verder.
13 juli 2018
Praatje
Wit of bont: hoe gekleurd staan we erop?
Espunt rolt via de glasbak ongewild in de discussie over politiek correcte woorden.
Het was vast niet nieuw. Maar ik zag het voor het eerst omdat ik geheel tegen mijn gewoonte niet over de rechter maar over de linker stoep naar het swingende centrum van ons dorp liep. Ik passeerde een paar afvalbakken zoals je die tegenwoordig in vrijwel elke bebouwde omgeving wel aantreft. Ze horen bij de entourage van de welwillende ecosamenleving. Omdat ik, tegen mijn gewoonte, over de linker stoep liep, zag ik op de bakken de opschriften wit en bont. Wit op de linker bak, bont op de bak ernaast. Gezien de overstromende hoeveelheid wijnflessen op de bescherfde tegels voor de bakken, hun leegte symbolisch voor menig modern huishouden, kon ik de eerste opwelling: hè, bont, wordt dat ook al ingezameld?, direct negeren. Het ging hier duidelijk om glasbakken en in de ene bak moest iets wits en in de andere iets bonts. Of het nu de leeftijd is of een langzaam opgebouwde overgevoeligheid, maar er begon iets te sputteren in mijn hoofd.
Lees hier verder.
5 juli 2018
Kort verhaal
Chateau de la Mothe-Chandeniers
Op zoek naar de waarheid achter een bijzonder kasteel en naar een professionele mitella.
Chinon is een klein en oud stadje. Het ligt aan de Vienne, een zijrivier van de Loire. Zoals veel Franse stadjes heeft ook Chinon moeite om overeind te blijven. De bekende supergrutter LeClerc heeft overal de kleine, binnenstadse middenstand doeltreffend leeggezogen. Geen verwijt aan Leclerc, wel aan de Franse politici. Chinon moet het hebben van zijn wijn, van zijn historie, lees toerisme, en van de buitenlanders die zich in de prachtige streek een onderkomen kunnen veroorloven. Onder die buitenlanders flink wat Hollanders die samen optrekken, samen golfen en samen komen bij Rainer. Rainer zelf is ook een buitenlander, maar dan van de Duitse variant. Vele jaren geleden is hij op de hoek van Place du General de Gaulle en de Rue Voltaire een goedlopend etablissement begonnen. Het draagt de indrukwekkende naam: A la Pause Rabelaisienne. Rabelais is in deze streek, in Chinon, en ook in dit relaas, nooit ver weg.
Lees hier verder.
26 juni 2018
Een kerstverhaal uit 1997
Knikkende knieën op kerstavond
Dit korte verhaal heb ik geschreven en voorgedragen tijdens de kerstlunch van de TNO-afdeling waarvoor ik toen actief was.
Het was kerstavond en het was koud. Bitterkoud. Het sneeuwde. Natuurlijk. Het was immers kerstavond. Soms geeft sneeuw een warm gevoel. Sneeuw kan iets intiems hebben. Sneeuw kan een gevoel van kinderlijke blijheid oproepen. Maar niet deze sneeuw. Deze sneeuw werd voortgejaagd door een snijdende oostenwind, die de vlokken als hagel tegen je ogen sloeg. Verblindend. Huiveringwekkend. Niks geen dwarrelende wattenplukjes die om elkaar heen dansen. Dit waren gritstralen die de huid kerfden en afpelden, die iedere kier in de standaard winterkleding wisten te vinden. Dit geweld was alleen met poolkleding te overleven. Maar wie had er in dit typisch Hollandse provinciestadje nu poolkleding? Niemand waagde zich dan ook onbeschermd op straat. Toen de klokken ter kerke riepen, vulden de straten zich met auto’s die stapvoets hun weg zochten door de witte muur. Wie niet over eigen vervoer beschikte, kon bij buren of familie instappen. Er was veel saamhorigheid in deze oppassende gemeenschap, zeker op een avond als deze.
Ga naar het verhaal.
25 juni 2018
Kort verhaal
Hanako, de Rode Karper
De website van onze kringloopwinkel is zwaar verouderd. We zijn al een tijdje bezig met de bouw van een nieuwe website, al is het maar om te zorgen dat onze boodschappen ook op de kleine schermpjes van mobieltjes goed leesbaar zijn. Met onleesbare boodschappen gaan we de oorlog niet winnen. Als voorbeeld misschien niet zo geslaagd omdat onleesbare boodschappen in tijden van oorlog heel nuttig kunnen zijn, maar de boodschap zal duidelijk zijn. Overigens bouwen we de website niet zelf, daar hebben we een deskundige voor die alles afweet van websites bouwen. Vanochtend hadden we een afspraak om te zien hoever we waren.
Deze inleiding zou de indruk kunnen wekken dat we het over websites gaan hebben. Dat is niet de bedoeling. Ik wil het eigenlijk over wet sites hebben, meer in het bijzonder over mijn woonplaats Nootdorp. Als de temperatuur op aarde gaat stijgen en langzaam maar zeker de droogte zich over het aardoppervlak zal verspreiden, zal er een klein dorpje in Zuid-Holland zijn waar men moedig stand houdt, waar de schimmels zich terug hebben getrokken, waar nog modder te vinden is.
Ga naar het verhaal
24 juni 2018
Praatje
DicTee
Over de verdwijning van de <dt> en meer van dat.
De schrijfster Kristien Hemmerechts, in 2008 leverancier van de tekst van Het Groot Dictee der Nederlandse Taal, ziet het paradepaartje van onze spelling, de <dt>, op afzienbare termijn wel van het scherm verdwijnen. Jongelui zien het nut er niet van in en nieuwe Nederlanders struikelen erover. Verlichte pedagogen zijn al langer in de ban van het mantra: hou het simpel en hou het vooral leuk. Niet dwingen. Iedereen weet zelf het beste wat goed voor hem/haar is. Anders gezegd: een ieder weet heel goed wat het beste voor haar/hem is. En als je maar één keer leeft kun je beter alle ballast zo snel mogelijk afwerpen. Dat ballast een functie heeft, weten alleen zeelui. Laten we in hemelsnaam de lichtheid van het bestaan niet gewichtloos maken. Dan eindigen we als een zwerm ‘freischwebende Entitäten’.
Lees hier verder.
11 juni 2018
Praatje
Pad der Verschrikking
Gesteund door de rust van een zomerse zondagavond en van de vitale aanblik van ons intussen weer uitbundig opgegroende achtertuintje probeerde ik de laatste hand te leggen aan het Scryptogram uit de NRC. Mijn aanvankelijk nogal opgewekte stemming, die onder meer te maken had met mijn vorderingen bij het oplossen van deze wekelijkse breinbreker, begon stukje bij beetje om te slaan in ergernis. Ik had nog twee woorden te gaan. Niet ongebruikelijk, ik krijg steevast te maken met een paar lastpakken die zich heftig verzetten. Ik zeg het maar zoals het is: dan moet soms de lange lat eraan te pas komen. Lees: Dikke van Dale.
Gesteund door de rust van een zomerse zondagavond en van de vitale aanblik van ons intussen weer uitbundig opgegroende achtertuintje probeerde ik de laatste hand te leggen aan het Scryptogram uit de NRC. Mijn aanvankelijk nogal opgewekte stemming, die onder meer te maken had met mijn vorderingen bij het oplossen van deze wekelijkse breinbreker, begon stukje bij beetje om te slaan in ergernis. Ik had nog twee woorden te gaan. Niet ongebruikelijk, ik krijg steevast te maken met een paar lastpakken die zich heftig verzetten. Ik zeg het maar zoals het is: dan moet soms de lange lat eraan te pas komen. Lees: Dikke van Dale. Van het woord dat me het meeste dwarszat had ik nota bene drie van de vijf letters: A..A..E. Op de puntjes nog twee letters, waarbij de volgende omschrijving gold: langzaam groeiend toptalent. Hoe moeilijk kan het zijn? En hoezeer kan een mens van mijn leeftijd blokkeren? De DvD bracht geen nieuwe inzichten. ABA..E, ACA..E, ADA..E, ik heb ze allemaal bekeken. Op zich nog wel te doen, maar ik werd er niet veel wijzer van.
Lees hier verder.
9 juni 2018
Praatje
Rust en stilte
Ook in Speuld, een gehucht in de buurt van Garderen, wordt op de eerste maandag van de maand het luchtalarm getest. Een verstoring van de landelijke rust, maar acceptabel. Ooit zijn we voor die rust aan de rand van het Speulderbos neergestreken. In een passend houten hutje zonder al te veel isolatie. Het was immers de bedoeling dat we vooral buiten verkeerden. En zouden genieten van de rust. Gelukkig is rust niet hetzelfde als stilte.
Ook in Speuld, een gehucht in de buurt van Garderen, wordt op de eerste maandag van de maand het luchtalarm getest. Een verstoring van de landelijke rust, maar acceptabel. Ooit zijn we voor die rust aan de rand van het Speulderbos neergestreken. In een passend houten hutje zonder al te veel isolatie. Het was immers de bedoeling dat we vooral buiten verkeerden. En zouden genieten van de rust. Gelukkig is rust niet hetzelfde als stilte. Rust is een toestand van het gemoed, stilte is iets fysieks. Te veel stilte kan tot grote onrust leiden, net als te veel geluid. Bij TNO heb ik geleerd dat geluid vooral als hinderlijk wordt ervaren als het vermijdbaar is. Een notoire stoorzender is de branieschopper, de testosteronbom die op eigen kracht niet wordt opgemerkt en daarom zijn toevlucht zoekt in geluid dat aandacht moet trekken en moet imponeren. Dat kan met een sportief uitlaatje, een overmaat audiosetje in een Opel Corsa, of een luidruchtig gesprek met al evenzeer worstelende lotgenoten. Ook in de natuur gaat de bronst gepaard met geluiden, maar die hebben toch meer het karakter van de onvermijdelijkheid. De (jonge) mens is permanent bronstig en dat gaat ten koste van zijn gehoororgaan en zijn trommelvliezen.
Lees hier verder
7 juni 2018
Praatje
Pygmeeën in Puglia en op de Noordpool
Een wonderlijke samenloop van omstandigheden zorgde voor een verband tussen Puglia en de Noordpool. De verbinding werd gevormd door het voorkomen van vuistgrote mensjes: Pygmeeën.
Om op adem te komen na een korte rondreis door Puglia, trokken we ons na thuiskomst even terug in ons hutje in het Speulderbos. Het eerste wat ik daar doe is even kijken of er nog wat leuks in het meemeembiebje (uitspraak volgens kleinzoon Jan en geheel in lijn met de naam van mijn bedrijfje) ligt. Mijn oog viel op een zo te zien niet erg courant boekje getiteld: Bij Noord Om. Auteur Marijke Spies, hoogleraar in de geschiedenis van de rethorica aan de Universiteit van Amsterdam. Ondertitel: Olivier Brunel en de doorvaart naar China en Cathay in de zestiende eeuw. Ik nam het mee nadat mijn oog al bladerend was gevallen op een oude tekening waaronder stond: De Pygmaeis Gruntlandiae, & rupe Huitsark. Vooral het eerste woord was aanleiding het boekje mee te nemen en thuis wat aandachtiger door te nemen.
Lees hier verder.
6 juni 2018
Praatje
In Memoriam Gerlof Abels (1942 – 2018)
Op 10 februari 2018 overleed in Utrecht Gerlof Christiaan Edmund Abels. Hij werd 76 jaar. Deze tekst is een uitgebreide versie van een artikel dat ik aan zijn overlijden wijdde in de Reünisten Vox (het blad van de reünisten van de Utrechtse studentenvereniging Veritas) van mei 2018.
Op 10 februari 2018 overleed in Utrecht Gerlof Christiaan Edmund Abels. Hij werd 76 jaar. Deze tekst is een uitgebreide versie van een artikel dat ik aan zijn overlijden wijdde in de Reünisten Vox (het blad van de reünisten van de Utrechtse studentenvereniging Veritas) van mei 2018.
Zijn laatste verjaardag op zes januari vierde Gerlof Abels nog in zijn huisje aan de Springweg 126, omringd door zijn beste vrienden. Kort daarna kwam het bed in de kamer. Daar kwam hij niet meer uit. De kwaal die hij zo lang op afstand had weten te houden, had hem op dat moment al in een houdgreep. In het volgende een poging om een tipje van zijn levensloopsluier op te lichten, gebaseerd op eigen ervaringen en informatie verstrekt door zijn vijf jaar oudere zus Tonny, zijn Utrechtse kroeg- en bridgematen Pieter de Wit en Jan Stellingwerff (van de Gasterij, nu Lokaal 9) en zijn buurvrouw Adrianne Dercksen. Gerlof Abels werd in 1961 lid van Veritas en bekende zich tot de sociëteit Polypous. Hij behoorde in de jaren zestig tot de actieve Veritijnen. De in die periode gegroeide levensstijl beviel hem kennelijk zo goed dat hij in het verdere verloop van zijn leven weinig aandrang voelde om op dit punt al te veel burgerlijke concessies te doen.
Lees hier verder.
4 juni 2018
Kort verhaal
Landjepik
Dit verhaal uit 2012 was onderweg bij het overzetten aan mijn aandacht ontsnapt.
Gelukkig heb ik het weer teruggevonden omdat ik het zelf als een van mijn betere producten beschouw.
Wij bewonen het hoekhuis van een blokje eenvoudige doorzonwoningen. Naast ons huis ligt een stukje land dat ooit bestemd was voor enkele vrijstaande woningen die ons wijkje zouden completeren en extra aanzien geven. Bodemonderzoek gooide echter roet in het eten. Omdat de vervuiler op het kerkhof lag en onopgehelderd bleef wie dan wel voor de saneringskosten op moest draaien, kreeg het lapje grond de tijd om zich in alle rust tot een eldorado voor de jeugd en de hondenbezitter te ontwikkelen. Voorbereidend grondwerk had zo hier en daar een heuveltje gecreëerd dat uitnodigde tot crossen. Struikgewas kreeg er voet aan de grond en biedt nu opgeschoten knapen een uitgelezen schuilplaats om bij opgewonden meiden de vinger op de tere plek te leggen. Er zijn soms hazen en er zijn spontaan gevormde hazenpaadjes, die zomers omlijst worden door een bonte collage van klaprozen, distels en andere planten die zich op zo’n landje thuis voelen. Bij uitbundige regenval vormen zich poeltjes waar eenden neerstrijken voor zo lang als het duurt. Soms staat er zo maar een geit zonder afzender aan een stuk touw die een paar dagen later ook zo maar weer is verdwenen. Zo’n landje dus.
Ga naar het verhaal
13 april 2018
Kort verhaal
De klas van meester Veltmeijer
In dit korte verhaal keren we terug naar 1954, naar klas 4 van de RK Lagere School St Willibrordus in Hilversum waar meester Veltmeijer een nieuw idee introduceert om zijn leerlingen te belonen voor hun prestaties en hun goede gedrag.
Hij moet in de zomervakantie van 1954 flink aan het fröbelen zijn geweest. Ik heb het over meester Veltmeijer, de onderwijzer van de vierde klas. Kort na het begin van het nieuwe schooljaar liet hij weten dat er grote dingen te gebeuren stonden. Hij nam ons mee naar de Middeleeuwen en legde uit dat die als voorbeeld zouden dienen voor een nieuwe pedagogisch aanpak. Hij hield een witte stoffen band omhoog die we vanaf dat moment in de klas allemaal zouden gaan dragen. Om onze rechter arm. De witte band gaf aan dat we een horige waren. Iemand aan de onderkant van de sociale ladder. Geen geld, geen aanzien, alleen honger. Maar, en daar kwam de aap uit de mouw, dit was geen onafwendbaar noodlot. Serieus leven en hard werken, in zijn klas, maakten het mogelijk om aan dit ellendige bestaan te ontsnappen. Om stappen te maken op de maatschappelijke ladder en meer rechten te verwerven. We waren diep onder de indruk van het avontuur dat ons te wachten stond. Dit was zo anders dan we tot nu toe hadden meegemaakt! De klas gonsde en meester Veltmeijer voelde feilloos aan dat hij dit gegons en het onrustige geschuif in de eikenhouten banken even moest toelaten.
Ga naar het verhaal.
19 maart 2018
Kort verhaal
Snoekenweer 4
Ditmaal met mijn moeder in de hoofdrol, fel tegenstandster van vissen in het algemeen en van snoeken in het bijzonder. Op hoge leeftijd gaat zij met een zak makreelkoppen op weg naar de Oude Haven in Hilversum. Een vervolg op dedr ie eerdere afleveringen.
Mijn moeder had een groot hart voor alles wat hulpbehoevend was, voor dieren meer nog dan voor mensen. Dieren kwamen nooit door eigen schuld of domheid in de problemen, hooguit door de domheid of inhaligheid van mensen. Als er gekozen moest worden, koos ze voor het dier. Alleen voor de kleine kring van soortgenoten die direct om haar heen verkeerden, zeg kinderen en kleinkinderen, en wat familie, wilde ze eventueel een uitzondering maken.
Onder de dieren had ze wel haar voorkeuren. Katten konden op haar onvoorwaardelijke liefde rekenen. Hetzelfde gold voor vogels. Het in leven houden, door de winter heen helpen, van vogels in haar omgeving, werd voor haar steeds meer een levenstaak die ze met grote inzet vervulde. Ze leed mee met het lijden van de mussen, de kraaien, de meeuwen, de duiven, de eenden, en al die andere gevleugelde vrienden. Ik weet bijna zeker dat ze elkaar attendeerden op het bestaan van een Hilversums Centrum voor Goedgeefsheid. De zwermen boven en op haar huis groeiden in ieder geval met het jaar.
Ga naar het verhaal
Snoekenweer 3
Snoekenweer 2
Snoekenweer 1
15 maart 2018
Kort verhaal
De Thuisfluiter
Relatiedrama uit de wereld van het oudemannenvoetbal.
Het begon allemaal nog redelijk beheerst. Moniek deed duidelijk haar best om een snelle explosie te voorkomen. Of dat uit liefde was of uit boosaardigheid was me niet direct duidelijk. Uiteraard hoopte ik het eerste, maar helemaal gerust was ik er niet op. Haar eerste vraag bij mijn verschijning kon ook het begin van een langzame marteling zijn. Ik koos voor de weg van de onschuld en de kinderlijke vertedering.
“Heb je schelpenzand meegenomen?” klonk het vanuit de kamer. Moniek had onmiskenbaar mijn binnenkomst opgemerkt. Al was het maar door de plof van mijn voetbaltas op de mat van de keukendeur. Wat kon ik anders? Met het hele zooitje naar binnen stappen om mijn liefste daar zonder schelpenzand te begroeten leek me ook geen goede basis voor de rest van de zaterdagavond. En gelijk doorlopen naar boven om de plunje bij de wasmachine in een emmer te storten, zou zeker niet werken als olie op de golven betekenen. Trouwens, het was allemaal nog schoon. Niet uit de tas geweest. Daarom antwoordde ik vanaf de mat, volkomen naturel omdat ik in dit geval de waarheid sprak:
“Shit. Vergeten. Wat ben ik toch een sukkel.”
Ga naar het verhaal
7 maart 2018
Kort verhaal
Tochtige laarzen
Jeugdherinneringen uit een tijd die qua schoeisel werd gedomineerd door de kaplaars.
Het is bekend. Wij zijn het enige nuchtere volkje op aarde dat zich overal druk over maakt. Vaak ten onrechte, maar niet altijd. Neem nou droge voeten. Daar hechten we terecht veel waarde aan. De zompige pol die we niet geheel toevallig Nederland noemen, heeft een paar aantrekkelijke eigenschappen waar we graag ons voordeel mee doen. Maar als het even kan wel graag met droge voeten of hooguit in de modder. Een kwestie van dijken en pompen. En als die het even niet helemaal aankunnen dan is daar altijd nog de laars. Ons iconische polderschoeisel. En als het de laars ook over de rand klotst, wordt het tijd om met zijn allen een stukje naar het oosten op te schuiven. Ik overdrijf niet als ik zeg dat ik mijn jonge jaren op laarzen ben binnengestapt.
Ga naar het verhaal
24 januari 2018
Gedicht
Beertje Kreijermaat
Bij het overlijden van Reinier Kreijermaat op 22 januari 2018.
Een van de helden van het grote Feijenoord uit de jaren zeventig.
Lees hier verder.
17 januari 2018
Kort verhaal
Een 3D-balletje voor Houdini
Ter introductie
De opmerkelijke dagboekaantekeningen van een techno-nerd die met zijn 3D-printer te maken krijgt met een wereld die niet de indruk wekt op een 3D-printer te zitten wachten.
17 januari
Voor het eerst sinds dagen weer een menselijk wezen ontmoet. En nog vriendelijk ook. Een jonge knaap die een pakket kwam brengen. Hij vertrouwde me toe dat hij even getwijfeld had aan de status van zijn navigatiesysteem omdat hij alleen nog maar bomen zag. Toch nog maar doorgereden en jawel hoor, daar stond waarachtig nog een woning. Niks voor mij, had hij gezegd. Veel te eenzaam. Hij moest mensen om zich heen hebben. Tja, ik had tot voor kort ook nog iemand om me heen. Maar daar ga ik wel wat aan doen. Ze is nog dichtbij, dat merk ik aan alles.
De jongeman kwam de 3D-printer brengen. Voorlopig kan ik even vooruit. Voordat je zo’n ding aan de praat hebt, ben je wel even bezig. Maar zo’n ding aan de praat krijgen dat gaat me wel lukken. Ik weet dat het wat nerderig overkomt, maar ik luister graag naar wat apparaten me te vertellen hebben. Daar leer ik veel van. Zeker die complexe dingen zoals een 3D-printer met al hun kunstmatige intelligentie hebben een eigen karakter. Misschien wel een eigen ziel. Sommige mensen worden gelukkig van medemensen, sommigen van hun huisdieren, en dan zijn er ook nog idioten zoals ik.
Mijn full color scanner had ik al eerder aangeschaft. Ik denk dat ik nu aardig compleet ben.
Lees hier het hele verhaal.
9 januari 2018
Kort verhaal
Een opwindende kijkkastkomedie
Ter introductie
Ergens in een studentenhuis waar de jaren zestig zich hebben genesteld raken de ernst van de Principia Mathematica en van de Origin of Species elkaar op de edele delen. Op de achtergrond zorgt Jefferson Airplane voor een passende ambiance.
White Rabbit in Woodstock 1969
1.
Wij doen het zonder bewonersoverleg. Het is in dit huis vrijheid, blijheid. Leven en laten leven. Quirien is een soort huisoudste. Niet omdat hij de oudste is maar omdat hij toevallig dicht bij het vuur van de Stichting Studentenhuisvesting zat, toen ons huis twee jaar geleden beschikbaar kwam voor studentenbewoning. Even. Noodoplossing. Het eigenaardige bouwwerk, een eerdere fusie van twee woningen?, staat op de nominatie gesloopt te worden. Met een ruime hoeveelheid hardboard maakten een paar handige jongens er iets toonbaars van. Voor de leefbaarheid zorgen we zelf. Quirien mocht zelf zijn huisgenoten uitkiezen. Uit dankbaarheid gunden wij hem het voorrecht van het innen van de maandelijkse huur. Het geeft hem net voldoende status om ons verder met rust te laten. Over slopen horen we de laatste tijd nooit meer iets.
Lees hier verder.
