Stu 25, In Memoriam Pater Gerard Oostvogel O.P.

Gerard van de Schootbrugge & Espunt

In Memoriam

Pater Gerard Oostvogel O.P.

19 januari 2022, In Memoriam

In Memoriam pater Gerard Oostvogel O.P. (1928 - 2021)

Op 28 oktober 2021 is pater Gerard Oostvogel (Orde der Dominicanen) in zijn woonplaats Bilthoven overleden. Hij was tijdens zijn leven op verschillende momenten nauw betrokken bij Veritas. Een geestelijke met een spirituele instelling die soms tot enige opschudding leidde.

Gerard Oostvogel werd op 9 januari 1928 in Enschede geboren in een groot katholiek gezin, waarin eerst acht zonen ter wereld kwamen en vervolgens nog drie dochters. Hij bezocht in Oldenzaal het Carmel Lyceum van de Karmelieten, een naar zijn zeggen zeer vooruitstrevende orde.

Gerard ging in 1945 naar Utrecht om geneeskunde te studeren. In de voetsporen van een oudere broer. Hij meldde zich aan bij Veritas. Op 11 juli 1941 waren alle Utrechtse studentenverenigingen door de bezetter ontbonden. Het Eigen Huis was geconfisqueerd. Mede door de inspanningen van studentenpastoor Visser bleef de vereniging ondergronds actief. In 1943 viel de universiteit vrijwel stil. Er ontstond een stuwmeer aan studenten die pas na de bevrijding lid van Veritas konden worden. Uiteindelijk waren er in 1945 en 1946 vier groentijden nodig om de nieuwe leden op te nemen. Gerard behoorde tot de “Sponnen”. Zij werden als laatsten in februari 1946 geïnstalleerd.

Contact met een vriend uit Enschede, die zich in een Dominicanenklooster in Huissen bij Arnhem voorbereidde op toetreding tot de orde der Dominicanen, ook wel Predikheren genoemd, zette zijn leven op een geheel nieuw spoor. Na drie jaar studie, die niet erg vlotte omdat het feesten hem beter beviel, meldde hij thuis dat hij ook naar de Dominicanen wilde. Een totale verrassing voor het thuisfront.

Op 21-jarige leeftijd legde hij zijn religieuze geloften af als lid van de Orde der Predikheren. Na zijn opleiding bij de Dominicanen doorlopen te hebben werd hij in 1955 tot priester gewijd. Hij kreeg zijn eerste benoeming als kapelaan in Leeuwarden (1956-1959), vervolgens ging hij naar Schiedam (1959-1961). Na Schiedam werd hij rondtrekkend prediker vanuit het Dominicanenklooster in Zwolle, met name gericht op jongeren.

Nieuwe Gracht 32 Utrecht. Huize Cunera, in de periode Oostvogel onderkomen van de Utrechtse Studentenparochie.

Veritas raakte steeds verder uit zicht, maar Gods wegen zijn vaak ondoorgrondelijk. In 1962 werd hij kapelaan in de Utrechtse Studentenparochie en bleef dat tot 1977. Het zal niet verbazen dat hij opnieuw intensief met Veritas te maken kreeg. En dat was voor Gerard Oostvogel bepaald geen straf. Veritas werd zijn parochieplek. De eerste jaren was hij veel op de sociëteiten (alles gebeurde aan de bar), ook bij het Corps en UVSV. In de tweede helft van de jaren zestig werd de binding met Veritas zwakker en opereerde hij meer vanuit Huize Cunera aan de Nieuwegracht 32, waar de studentenparochie was gevestigd.

Utrecht, Veritas, jaren zestig. Gerard Oostvogel, oud-Veritijn voelde zich als een vis in het water in het studentenmilieu. Hier met pijp en in discussie. Naast hem Mariëlle Kunst, later getrouwd met Paul Rompa.

Utrecht, Veritas. Jaren zestig. De Utrechtse studentenpastores Gerard Oostvogel en Nico Vendrik leveren hun gewaardeerde bijdrage aan de sfeer op de sociëteit. Gerard was een bedreven pianist.

In deze “Utrechtse Periode” leerde Gerard Oostvogel naar eigen zeggen ‘de oecumene omarmen’. Zijn houding, zelf nadenken vanuit de essentie van zijn geloof en ruimte bieden aan de ander, bracht hem wel eens in conflict met het kerkelijk gezag. Een beminnelijke en diepzinnige rebel, gevoelig, kunstzinnig, pastoraal. En met een sterk gevoel voor humor.

In 1977 werd hij benoemd tot pastoor van de parochie Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand in Bilthoven. Veritas had intussen afstand gedaan van haar rooms-katholieke identiteit. In de periode 1984-1990 was Gerard Oostvogel tevens deken van het dekenaat Zeist.

Hij bleef zich inzetten voor de oecumene. Zo ging hij in 1998 samen met ds. Nico ter Linden voor in een oecumenische viering bij het huwelijk van prins Maurits van Oranje-Nassau en Marilène van den Broek. De communiegang van de hervormde prinses Juliana, vastgelegd door tv-camera's, leidde in kerkelijke kringen tot discussies. Ook de niet-katholieke prinses Margriet en prins Bernard waren te communie gegaan. Orthodoxe katholieken eisten het ontslag van pastoor Oostvogel.

Tijdens de uitvaartdienst in zijn parochiekerk in Bilthoven op 6 november 2021 werd nog eens bevestigd wat voor een bijzonder mens Gerard Oostvogel voor velen is geweest. Wat daar niet werd genoemd maar waar we op deze plek geen geheim van hoeven te maken is het grote aantal Veritijnen dat hij in zijn Utrechtse tijd in de echt heeft verbonden. Tijdens de uitvaart vertelde zijn zus Manuele, die nu ook haar laatste broer had verloren, dat er in Twente heel wat meisjes bedroefd achter zijn gebleven toen bekend werd dat Gerard Oostvogel voor het klooster had gekozen. ‘Ik heb er nooit een moment spijt van gehad,’ liet hij meer dan eens weten.

In de jaren dat Gerard Oostvogel actief was in Utrecht leerde hij veel Veritijnen goed kennen. Het logische gevolg was onder meer dat hij in die periode talrijke "Veritijnse huwelijken" inzegende. Hieronder twee voorbeelden.

Godelieve Bedeaux en Friso Bartstra (niet zichtbaar) volgen Gerard Oostvogel die hen in de echt zal verenigen.

Gerard Oostvogel gaat Tonny de Lange en Hugo Poelen voor naar de kapel waar hij hun huwelijk zal inzegenen.

2014, 10 november. Gerard Oostvogel in gesprek met ordegenoot Ben Vocking voor een artikel op de site van de Dominicanen.

Lees het hele gesprek hier.

Gerard Oostvogel, moge hij rusten in vrede.

Gerard van de Schootbrugge, 7 november 2021

P.S.

Nico J.M. Vendrik (1915-1998)
Nicolaas Johannes Maria Vendrik werd geboren te Maarssen op 5 maart 1915. Na het gymnasium in Utrecht ging hij naar het groot-seminarie in Rijsenburg en in 1940 werd hij tot priester gewijd. Tot 1946 was hij kapelaan in Maarssen. Daarna werd hij kapelaan en vanaf 1956 pastoor van de Utrechtse studentenparochie (de eerste in Nederland en opgericht in 1941 door kardinaal De Jong) en tevens moderator van de Unie van Katholieke Studenten[verenigingen] in Nederland.

In 1965 kreeg hij opdracht de zielzorg onder afgestudeerden te behartigen. In 1967 werd hij directeur van het Centraal Adviesbureau voor Priesters en Religieuzen (CAPER). In 1980 ging hij met emeritaat. Nico Vendrik overleed op 30 augustus 1998.